30 σοφές φράσεις του μεγάλου Έλληνα Νίκου Καζαντζάκη που θα διδάξω στο παιδί μου

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1883, και εκεί, στην τουρκοκρατούμενη μικρή πόλη, μαθαίνει τα πρώτα του γράμματα. Η επανάσταση του 1897 τον αναγκάζει να φύγει, και για δύο χρόνια ν’ ακολουθήσει μαθήματα σ’ ένα σχολείο Φραγκισκανών μοναχών στη Νάξο.

Το 1899 επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου τέλειωσε το γυμνάσιο. Από το 1902-1906 σπουδάζει νομικά στην Αθήνα, και το 1907-1909 στο Παρίσι, όπου δέχτηκε επιδράσεις από τη διδασκαλία του Γάλλου φιλοσόφου Bergson.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα εργαστεί μεταφράζοντας φιλοσοφικά βιβλία. Η γνωριμία του με τον `Αγγελο Σικελιανό, στα 1914, υπήρξε άλλη μια σημαντική στιγμή της ζωής του.

Ο Καζαντζάκης ήταν ένας από τους πιο πολυταξιδεμένους Έλληνες πνευματικούς ανθρώπους, ενώ τα πολύ συχνά ταξίδια που πραγματοποιούσε στο εξωτερικό δεν του επέτρεψαν σχεδόν ποτέ να μείνει σταθερά στην Ελλάδα για πολύ καιρό.

Σημαντικά γεγονότα της ζωής του Καζαντζάκη ήταν η υποψηφιότητα του για την απονομή των Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1947 και το 1957 (τη χρονιά του θανάτου του), καθώς και το βραβείο Ειρήνης που του δόθηκε ένα χρόνο πριν το θάνατο του στη Βιέννη.

Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή:

«Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος».

Ο Καζαντζάκης άφησε πίσω του πολλές αξιομνημόνευτες και σοφές φράσεις, που είπε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Φράσεις που αξίζει να συζητήσουμε με τα παιδιά μας, όταν φυσικά θα βρίσκονται στην κατάλληλη ηλικία.

1. «Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε».
2. «Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά».
3. «Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα».
4. «Ν’ αγαπάς την ευθύνη, να λες εγώ, εγώ μονάχος μου, θα σώσω τον κόσμο.
Αν χαθεί, εγώ θα φταίω».
5. «Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος».
6. Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.
7. «Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει».
8. Να ‘σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις.
9. «Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει».
10. «Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ…»

11. «Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος – αν δεν υπήρχε, ο κόσμος θα ‘ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος – σκληρός κι απαραβίαστος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται».
12. Δεν υπάρχει βαρύτερη τιμωρία από τούτη: Να απαντάς στην κακία με καλοσύνη
13. «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».
14. Το μεγαλύτερο ταξίδι μας το κάνουμε με την ψυχή μας
15. «Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες· αυτή ‘ναι η ανώτατη λευτεριά, η πιο αψηλή, όπου με δυσκολία αναπνέει ο άνθρωπος. Αντέχεις;»
16. Η φυγή δεν είναι νίκη, τ’ όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο
17. «Το ψέμα είναι ανανδρία».
18. Αξιοπρέπεια δεν είναι στο να κατέχω τιμές, αλλά στο να τις αξίζω
19. «Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;» Πολέμα!»
20. Ο,τι επιθυμείς να το φωνάζεις δυνατά, αγρίμι να γίνεσαι. Δεν ταιριάζει η μετριότητα με τη λαχτάρα

21. «Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει».
22. «Δεν τον φοβάμαι το Θεό, αυτός καταλαβαίνει και συχωρνάει. Τους ανθρώπους φοβάμαι. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν και δε συχωρνούν».
23. Δεν υπάρχει βαρύτερη τιμωρία από τούτη: Να απαντάς στην κακία με καλοσύνη
24. «Η φυγή δεν είναι νίκη, τ’ όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο».
25. «Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο».
26. «Η αιωνιότητα είναι ποιότητα, δεν είναι ποσότητα, αυτό είναι το μεγάλο, πολύ απλό μυστικό».
27. Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα
28. «Η ευτυχία απάνω στη γης είναι κομμένη στο μπόι του ανθρώπου. Δεν είναι σπάνιο πουλί να το κυνηγούμε πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό μας. Η ευτυχία είναι ένα κατοικίδιο πουλί στην αυλή μας».
29. Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια..
30. «Σα δεν φτάσει ο άνθρωπος στην άκρη του γκρεμού, δεν βγάζει στην πλάτη του φτερούγες να πετάξει».